Kukurydza należy do najpopularniejszych roślin uprawnych na świecie – na dużą skalę uprawiana jest również w Polsce, gdzie wykorzystuje się ją jako produkt żywnościowy dla ludzi, a także składnik pasz zwierzęcych. Jednocześnie kukurydza słynie z dużych wymagań – chłodna czy sucha pogoda przyczyniają się do jej złego plonowania. Dlatego też tak ważne jest wybranie odpowiedniego terminu na wysiew. Jak poznać, że nadszedł odpowiedni na to moment?
Specyfika uprawy kukurydzy w Polsce
Kukurydza zaliczana jest do roślin długiego okresu wegetacji oraz dnia krótkiego. Oznacza to, że wymaga dużo czasu do wzrostu, a niezależnie od tego, kiedy zostanie wysiana, zakwita dopiero w momencie odpowiedniej dla niej długości dnia oraz przy ciepłej pogodzie. Teoretycznie więc kukurydzę należy wysiewać jak najwcześniej, w praktyce jednak może to okazać się poważnym błędem skutkującym małym plonem niskiej jakości. Winę w dużej mierze ponosi za to umiarkowany i nieprzewidywalny polski klimat – jeśli po wysiewie nastanie dłuższy okres złej pogody, a więc częstych deszczy i niskiej temperatury, efektem będą duże straty w kiełkowaniu, butwienie ziaren i nierównomierny wzrost roślin. Innymi słowy – plon niskiej lub co najwyżej średniej jakości. Nawet wprowadzanie na rynek odmian mieszańcowych, które odznaczają się mniejszą wrażliwością na niesprzyjające warunki pogodowe oraz większym wigorem wzrostu początkowego, a także postępujące ocieplenie klimat nie redukuje ryzyka związanego ze zbyt wczesnym wysiewem.
Kiedy wysiewać kukurydzę?
Zgodnie z powyższym należy stwierdzić, że nie ma jednego, uniwersalnego terminu wysiewania kukurydzy – każdego roku decyzję o tym, kiedy rozpocząć siew, należy podejmować na podstawie obserwacji warunków pogodowych i glebowych. Poważnym błędem jest branie pod uwagę jedynie stanu pogody w ciągu dnia. W kwietniu, a nawet w maju częstym zjawiskiem są bardzo duże wahania temperatur – po ciepłych i słonecznych dniach mogą następować chłodne noce, a nawet przymrozki. O ile takie wahania nie są problemem, jeśli występują przez krótki czas, to na dłuższą metę będą one prowadzić do wychłodzenia gleby, której temperatura jest niezwykle istotna dla tempa kiełkowania ziaren. Minimalna temperatura, jaką musi mieć gleba, by ziarno dobrze się w niej przyjęło, to około 8-10 stopni na głębokości około 5 cm – im cieplej, tym lepiej. Jeśli temperatura ziemi mieści się w granicach od 0 do 5 stopni, dochodzi do przechłodzenia wysianych ziaren – prowadzi to do zamierania bądź całkowitego wyginięcia ziaren. W pierwszym przypadku kiełkowanie zostanie opóźnione i będzie zachodzić wolniej, w drugim – w ogóle do niego nie dojdzie.
Podsumowując – choć kukurydza jest rośliną o długim czasie wegetacji i teoretycznie im dłuższy okres między wysiewem a zbiorem, tym lepszy plon, w praktyce niezwykle istotne jest uwzględnienie warunków pogodowych i glebowych. Wysiew kukurydzy powinien nastąpić dopiero po ustabilizowaniu się temperatury powietrza oraz gleby – zbyt wczesny wysiew z pominięciem tych wymogów stwarza duże ryzyko niskich plonów o niskiej jakości, krótszy ale bardziej stabilny okres wzrostu przyniesie dużo lepsze efekty.
Co jeszcze brać pod uwagę przy wysiewie kukurydzy?
Na wysokość i jakość plonów kukurydzy, poza warunkami pogodowymi, glebowymi oraz czasem wzrostu, wpływ ma również dobór odpowiedniego sprzętu rolniczego, czyli siewnika kukurydzy. To właśnie siewnik pozwala dokonać wysiewu na odpowiedniej głębokości oraz z optymalną prędkością. Dlaczego jest to ważne? To na jakiej głębokości zostanie umieszczone ziarno przekłada się na jego bezpieczeństwo oraz postęp kiełkowania. Jeśli zostanie umieszczone zbyt płytko, nie będzie miało możliwości mocnego ukorzenienia się, a także będzie bardziej narażone na wpływ zmieniających się warunków pogodowych. Jeśli z kolei zostanie zasiane zbyt głęboko, może nie być w stanie wyrosnąć ponad powierzchnię ziemi. Ogólnie przyjmuje się, że dla gleb ciężki wysiew kukurydzy powinien następować na głębokości od 3 do 4 cm, natomiast dla gleb lekkich – na głębokości od 5 do 6 cm. Prędkość siewu ma również przełożenie na jakość plonów, gdyż zapewnia odpowiednie zagęszczenie uprawy – jeśli ziarna zostaną umieszczone zbyt gęsto, będą rywalizować o substancje odżywcze w glebie. Zbyt duże odstępu między ziarnami skutkować zaś będą mniejszymi zbiorami.